چین لینک(chainlink)؛ پلی میان دنیای واقعی و بلاک چین؛ ارز دیجیتالی که با کاربرد ویژه خود، خیلی زود به رده‌های بالای بازار ارزهای دیجیتال رسید. این مقاله به‌طور کامل به پروژه چین لینک و ارز دیجیتال لینک (Link) اختصاص دارد.

اما همه این بلندپروازی‌های بلاک چینی، در ابتدای کار با یک مشکل اساسی روبه‌رو هستند؛ اینکه اطلاعات و داده‌ها، مدام در میان دنیای واقعی (پایگاه‌های داده متمرکز) و دنیای دیجیتال بلاک چین در رفت‌و‌آمد هستند و با توجه به امکان جعل و تغییر داده‌ها در هنگام انتقال، نمی‌توان از آنها به‌عنوان ورودی‌های امن بلاک چین استفاده کرد.

به بیان دیگر، اگر قرار باشد برای انتقال داده‌ها به بلاک چین، به واسطه‌های متمرکز اعتماد کنیم، دیگر چه بلاک چینی و کدام تمرکززدایی؟! مثل این است که موتور پراید را در لامبورگینی سوار کنیم و بگوییم ماشین جدید اختراع کردیم و هزینه تمام‌شده را هم کاهش داده‌ایم! در واقع، پروژه چین لینک و توکن لینک، برای حل پارادوکس انتقال اطلاعات در میان بلاک چین و دنیای واقعی، پا به عرصه وجود گذاشته‌اند.

چین لینک، اولین پروژه بلاک چینی بود که با منطقی هوشمندانه، تعامل بلاک چین‌ها با دنیای واقعی را امکان‌پذیر کرد. شبکه چین لینک، ورودی‌ها و خروجی‌های غیرقابل‌دست‌کاری و قابل‌اعتمادی را برای قراردادهای هوشمند بلاک چین فراهم می‌کند.

با مطالعه این مقاله، تقریباً همه‌چیز را درباره سازوکار پروژه چین لینک و کاربردهای آن، تیم توسعه‌دهندگان و نقشه راه پروژه، توکن لینک و کاربرد آن در شبکه و همچنین نحوه خریدوفروش و کیف پول‌های مناسب برای نگهداری لینک یاد می‌گیرید.

به باور عامه مردم در یونان باستان، خدایان نامیرا در دنیایی ماورایی و افسانه‌ای سکنی داشتند. طبق متون تاریخی و اساطیری یونان، تقدیر و سرنوشت مردمان عادی در چنین دنیایی رقم می‌خورد و مردم، از ارتباط مستقیم با دنیای ماورایی خدایان عاجز بودند. اما گاه‌گاهی افرادی پیدا می‌شدند که میان دنیای خدایان و دنیای آدم‌های معمولی ارتباط ایجاد کرده و از زبان خدایان، مستقیماً با مردم سخن می‌گفتند. در یونان باستان، به این افراد واسطه که نقش درگاه‌های ارتباطی میان دنیا‌های گوناگون را برعهده داشتند، اوراکل (Oracle) گفته می‌شد.

حالا از یونان باستان و خدایان آن، قرن‌ها فاصله گرفته‌ایم؛ اما مفهوم اوراکل، قرن‌ها به سفر خود ادامه داده و راه خود را به دنیای فناوری اطلاعات (و به‌طور خاص به فناوری بلاک چین)، باز کرده است. اوراکل‌ها در دنیای فناوری اطلاعات، واسطه‌هایی هستند که داده‌های منابع خارجی را از طریق APIهای وب به نرم‌افزار‌ها وارد می‌کنند (و یا برعکس، داده‌های خروجی نرم‌افزار‌ها را به منابع خارجی انتقال می‌دهند).

در دنیای بلاک چین نیز، اوراکل‌ها نقش واسطه انتقال اطلاعات از منابع خارجی به قرارداد‌های هوشمند را ایفا می‌کنند. اما مشکل اساسی که در ابتدا وجود داشت، این بود که اوراکل‌های اولیه بلاک چین، ماهیتی متمرکز داشتند و باعث ایجاد نوعی تضاد مفهومی در هدف و کاربرد بلاک چین می‌شدند. نسل بعدی اوراکل‌ها، این مشکل را برطرف کردند. اوراکل‌های مبتنی بر بلاک چین، واسطه‌هایی هستند که با سازوکار غیرمتمرکز و توزیع‌شده، امکان انتقال داده‌ها در میان دنیای واقعی و دنیای بلاک چین را فراهم می‌کنند.

پلتفرم چین لینک، اولین (و تا به امروز، موفق‌ترین) اوراکل غیرمتمرکز بلاک چین است.

به‌بیان ساده، چین لینک شبکه‌ای است که اطلاعات و داده‌های دنیای واقعی مانند وضعیت آب‌وهوا، نتیجه یک رویداد ورزشی، قیمت دارایی‌ها در یک صرافی یا آمار موجود در یک گزارش را برای بلاک چین یا به‌طور دقیق‌تر، برای برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین فراهم می‌کند.

اما وجود چنین شبکه‌ای چه لزومی دارد؟

در واقع، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز که از مجموعه قراردادهای هوشمند بلاک چینی تشکیل شده‌اند، برای کارکرد صحیح، نیازمند مجموعه‌ای از داده‌های ورودی هستند که بخش بزرگی از آن را داده‌های برون‌زنجیره‌ای (یا داده‌های خارج از بلاک چین) تشکیل می‌دهد. حال برای انتقال این داده‌ها به شبکه بلاک چین، دو راه پیش رو داریم؛ راهکار اول این است که به اشخاص واسطه اعتماد کنیم و ورود داده‌های اولیه را برعهده آنها بگذاریم، که در این صورت فلسفه استفاده از بلاک چین و قرارداد‌های هوشمند را زیر سؤال برده‌ایم. چراکه اساساً هدف از پیدایش بلاک چین، از‌بین‌بردن واسطه‌ها و امکان تغییر و دستکاری داده‌ها بود. اما راهکار دوم و هوشمندانه‌تر، استفاده از اوراکل‌های مبتنی بر بلاک چین است که به‌صورت غیرمتمرکز، دقیق‌ و خودکار، داده‌ها را از منابع خارجی به بلاک چین انتقال می‌دهند. از‌این‌رو اوراکل‌ها را میان‌افزار بلاک چین‌ها نیز می‌خوانند؛ این دقیقاً همان کاری است که چین لینک انجام می‌دهد.

اوراکل‌ها شامل مجموعه‌ای از نودهای غیرمتمرکز هستند که داده‌های برون‌زنجیره‌ای (offchain) را از چندین منبع خارجی دریافت کرده و با اجماع میان یکدیگر، موثق‌ترین داده‌ها را به بلاک چین انتقال می‌دهند. این داده‌ها مستقیماً در قالب یک تراکنش، به قراردادهای هوشمند مربوطه ارسال شده و آن‌ها را فعال می‌کنند.

تاریخچه، تیم توسعه‌دهندگان و نقشه راه چین لینک

سابقه ظهور چین لینک در حقیقت به شرکتی به نام اسمارت کانترکت (SmartContract.com) برمی‌گردد. در سال ۲۰۱۴، سه نفر از توسعه‌دهندگان فعال در حوزه بلاک چین به نام‌های سرگی نازاروف (Sergey Nazarov)، استیو الیس (Steve Ellis) و آری جولز (Ari Juels)، شرکت اسمارت کانترکت را راه‌اندازی کردند. یک گروه سرمایه‌گذاری به نام دیتا کالکتیو (Data Collective) واقع در سانفرانسیسکو، حمایت مالی اسمارت کانترکت را بر عهده داشت.

هدف این شرکت از ابتدا این بود که پلی را در بین بلاک چین‌های عمومی و منابع داده خارجی ایجاد کند. آنها در همین راستا، محصولی به نام چین لینک را توسعه دادند؛ اما جالب است بدانید اوراکل اولیه‌ای که آنها به نام چین لینک عرضه کردند، مانند چین لینک امروزی غیرمتمرکز نبود. در حقیقت، این محصول از اوراکل‌های متمرکز استفاده می‌کرد و نتوانسته بود «مشکل انتقال متمرکز اطلاعات» را که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم حل کند.

تیم توسعه چین لینک

سرگی نازاروف

نازاروف هم‌بنیانگذار و مدیرعامل چین لینک است. او سابقه خوبی در فضای بلاک چین دارد. پیش از توسعه چین لینک، او یک صرافی ارز دیجیتال به نام سکیور اسِت اکسچنج (Secure Asset Exchang) و یک سرویس ایمیل غیرمتمرکز به نام کریپتو میل (CryptoMail) را راه‌اندازی کرده بود.

استیو الیس

الیس هم‌بنیانگذار و مدیر بخش فنی چین لینک است. او هم پیش از همکاری در پروژه چین لینک، در پلتفرم سکیور اسِت اکسچنج مشغول بود. الیس همچنین پیش از شروع فعالیت در حوزه بلاک چین، به‌عنوان مهندس نرم‌افزار در شرکت پیووتال لبز (Pivotal Labs) مشغول به کار بود.

آری جولز

سومین فرد مهمی که در تیم چین لینک می‌توان از او نام برد، آری جولز است. آری جولز به‌همراه نازاروف و الیس، نظریه پردازان اصلی چین لینک و نویسنده وایت پیپر این پروژه هستند. وی استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه کورنل تک (Cornell Tech) و مدیر بنچمارک معروف آی‌سی‌۳ (IC3) است و در حال حاضر، به‌عنوان مشاور در پروژه چین لینک فعالیت دارد.

از سایر اعضای برجسته چین لینک می‌توان به اندرو میلر (Andrew Miller)، هادسون جیمسون (Hudson Jameson) و جیک بروکمن (Jake Brukhman) اشاره کرد که هر سه آنها در سمت مشاور در پروژه چین لینک حضور دارند. اندرو میلر مشاور پروژه‌های تزوس و زی‌کش هم هست و هادسون جیمسون، یکی از توسعه‌دهندگان ارشد اتریوم است.

وایت پیپر چین لینک

وایت پیپر (مقاله معرفی) چین لینک با همکاری استیو الیس، آری جولز و سرگی نازاروف نوشته شد و نسخه ۱.۰ آن در ۴ سپتامبر ۲۰۱۷ منتشر شد.

وایت پیپر چین لینک اطلاعاتی مانند جزئیات زیرساخت پروژه، مشکلاتی که این پروژه قرار است حل کند، معماری برون‌زنجیره‌ای و درون‌زنجیره‌ای آن، کاربرد اوراکل‌ها، نحوه اعتبارسنجی نودها، شیوه سهام‌گذاری و جریمه نودها و کاربردهای توکن لینک را شامل می‌شود. این وایت پیپر همچنین رویکرد چین لینک را برای ایجاد قراردادهای اصطلاحاً «هوشمندتر» و راه‌حل آن برای اتصال رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) خارجی به بلاک چین‌ها توضیح می‌دهد.

نقشه راه توسعه چین لینک

مراحل و فازهای اصلی توسعه چین لینک، به‌صورت زیر است:

فاز اول: راه‌اندازی شبکه اصلی (mainnet)

در مه ۲۰۱۹، اولین شبکه اوراکل غیرمتمرکز چین لینک بعد از سه مرحلی بازبینی امنیتی، بر روی مین‌نت اتریوم راه‌اندازی شد.

فاز دوم: راه‌اندازی پیشخوان قیمت

پیشخوان قیمت سرویسی است که امکان دسترسی اکوسیستم قراردادهای هوشمند به داده‌های یک بازار مالی غیرقابل‌دستکاری را فراهم کرده و به این وسیله، ایجاد طیف گسترده‌ای از اپلیکیشن‌های دیفای را ممکن می‌کند. زیرا اغلب اپلیکیشن‌های وام‌دهی، صرافی و بازار مشتقات دیفای، برای عملکرد بهتر نیازمند آن هستند که به‌صورت لحظه‌ای به قیمت‌ دارایی‌ها دسترسی داشته باشند.

فاز سوم: راه‌اندازی سیستم گزارش‌دهی برون‌زنجیره‌ای چین لینک

در فوریه ۲۰۲۱، پس از یک سال توسعه و طی مراحل آزمایشی، سیستم گزارش‌دهی برون‌زنجیره‌ای چین لینک (OCR) بر روی شبکه اصلی راه‌اندازی شد. این سیستم، نقطه عطف بسیار مهمی در مقیاس‌پذیری شبکه اوراکل‌های غیرمتمرکز چین لینک محسوب می‌شود.

فاز چهارم: عرضه نسخه دوم وایت‌ پیپر

نسخه دوم وایت پیپر چین لینک در آوریل ۲۰۲۱ عرضه شد که طرح کلی آن، بر مبنای ایجاد چارچوبی برای پذیرش قراردادهای هوشمند ترکیبی، با استفاده از محاسبات برون‌زنجیره‌ای و یک فرالایه غیرمتمرکز استوار شده است.

فاز پنجم: راه‌اندازی سیستم VRF

تابع تصادفی قابل‌تأیید (VRF) چین لینک، در ماه مه ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد. این تابع، از داده‌های تصادفی درون‌زنجیره‌ای برای حفظ امنیت قراردادهای هوشمند و ایجاد خروجی‌های غیرقابل‌دستکاری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز استفاده می‌‌کند.

با توسعه پلتفرم‌های بلاک چینی مقیاس‌پذیرتر (بعد از اتریوم)، اکنون بسیاری از این پلتفرم‌ها از جمله پولکادات (Polkadot)، سولانا (Solana)، بایننس اسمارت چین (‌Binance smartchain)، الروند (Elrond)، کازماس (Cosmos)، فانتوم (Fantom) و پالی‌گان (Polygon) از اوراکل چین لینک‌ پشتیبانی می‌کنند.

همچنین یکی از جالب‌ترین همکاری‌های چین لینک، همکاری آن با سیستم پیام‌رسان بانکداری سوییفت (SWIFT) است. شرکت اسمارت کانترکت با استفاده از چین لینک، یک آزمون «اثبات مفهوم» برای سوییفت طراحی و ایجاد کرد. این آزمون نشان داد که چین لینک چطور می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت‌های اوراق قرضه به کار رود.

چین لینک در کنفرانس سیبوس (Sibos) سوییفت در اکتبر ۲۰۱۷ از این آزمون اثبات مفهوم رونمایی کرد. در این رویداد، چین لینک توانست داده‌های برون‌زنجیره‌ای مربوط به نرخ بهره را از ۵ بانک مختلف یعنی فیدلیتی (Fidelity)، بی‌ان‌پی پاریباس (BNP Paribas)، بارکلیز (Barclays)، سانتاندر (Santander) و سوشیت جنرال (Societe Generale) گردآوری کند و سپس با ارسال یک پیام ISO20022 سوییفت، این پرداخت‌ها را انجام دهد.

علاوه بر آن، چین لینک برنده رویداد Innotribe Industry Challenge در سال ۲۰۱۶ هم بود. گفتنی است که Innotribe زیرمجموعه‌ای از سوییفت است که بر نوآوری‌ها تمرکز دارد.

از دیگر همکاری‌های چین لینک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

Zeppelin OS که هدف آن، تسهیل و سرعت‌بخشیدن به فرایند توسعه قراردادهای هوشمند است.

مجموعه Town Crier شرکت IC3 که نوعی سیستم ثبت اختراع است و از سخت‌افزارهای قابل‌اعتماد برای تأیید داده‌ها استفاده می‌کند.

Factom که یک سیستم غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی داده است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند.

The Request Network که یک شبکه پرداخت مانند پی پل، اما از نوع منبع باز و غیرمتمرکز است و برای بررسی احتمال پشتیبانی از ارزهای فیات، با چین لینک همکاری می‌کند.

اقتصاد شبکه لینک

سقف عرضه توکن لینک، محدود به یک میلیارد توکن است. عرضه اولیه (ICO) توکن لینک در سپتامبر ۲۰۱۷ (شهریور ۹۶) برگزار شد و در طی آن، ۳۵ درصد از توکن‌های لینک به کاربران پیش‌فروش شد.

تیم چین لینک در عرضه اولیه توکن لینک، مبالغ پرداختی را در قالب اتریوم دریافت می‌کرد. قیمت اولیه هر لینک برابر با ۰٫۱۱ دلار یا ۰٫۰۰۰۳۸۴۶۲ اتر بود و بیشترین سهمی که هر کس می‌توانست در این ICO داشته باشد برابر با ۷ اتر بود. توسعه‌دهندگان پروژه قصد داشتند از عرضه اولیه توکن‌ها، ۳۲ میلیون دلار سرمایه اولیه به دست آورند که در این کار موفق شدند.

همان طور که پیش‌تر گفتیم، کل ذخایر لینک محدود به یک میلیارد توکن است. بنابراین، امکان تولید توکن‌های بیشتر برای توسعه‌دهندگان وجود ندارد. محدودیت عرضه لینک باعث می‌شود تا به مرور زمان، این توکن کمیاب‌تر شده و ارزش آن افزایش پیدا کند.

۳۰ درصد از این توکن‌ها در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دارد؛ که از آن برای پیشرفت و توسعه پروژه و پرداخت حقوق کارکنان استفاده می‌کنند. ۳۵ درصد از توکن‌ها هم از همان ابتدا به عرضه اولیه اختصاص یافت. ۳۵ درصد باقی‌مانده (که برابر با ۳۵۰ میلیون توکن است) به‌عنوان پاداش به نودهای شبکه چین لینک اهدا می‌شود.

چین لینک چه کاربردهایی دارد؟

پیشتر درباره کاربردهای چین لینک در حوزه دیفای و موارد استفاده فعلی آن صحبت کرده‌ایم. اما اجازه دهید از این موارد قدری فاصله بگیریم و به کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی آینده فکر کنیم؛ زمانی که کاربرد بلاک چین به حوزه‌های پیچیده‌تری همچون بیمه، زنجیره تأمین و بازار بورس و مشتقات مالی توسعه یابد.

کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی بسیار متنوع است؛ اما آن‌طور که در وایت پیپر چین لینک عنوان شده است، این پروژه در سه حوزه زیر کاربرد خود را بیشتر نشان می‌دهد.

قراردادهای هوشمند اوراق بهادار

از چین لینک می‌توان برای اوراق قرضه و قراردادهای هوشمندی استفاده کرد که مبتنی بر مشتقات نرخ بهره هستند. این قراردادها به داده‌های موجود در وب‌سایت‌های مالی مختلف متکی هستند و برای دستیابی به قیمت‌های بازار و اطلاعاتی از این قبیل، به رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) نیاز خواهند داشت.

قراردادهای هوشمند مرتبط با بیمه

در زمان وقوع حوادثی که به بیمه نیاز دارند، دسترسی به داده‌های منابع خارجی بسیار مهم است. اطلاعاتی که دستگاه‌های مجهز به اینترنت اشیا (IoT) ارائه می‌کنند، می‌توانند حوادثی را که مشمول بیمه می‌شوند تعریف کنند و یا اگر قرار است خسارتی به آنها پرداخت شود، در تعیین مبلغ آن کمک‌کننده باشند.

قراردادهای هوشمند مالی زنجیره‌ تأمین

از این قراردادهای هوشمند می‌توان برای پیگیری تعهدات تمامی طرف‌های درگیر در زنجیره تأمین یک محصول خاص استفاده کرد. این قراردادها می‌توانند داده‌ها را از طریق جی‌پی‌اس یا سیستم‌های ای‌آرپی (ERP) زنجیره‌های تأمین دریافت کنند تا مطمئن شوند که همه مفاد قرارداد برآورده شده‌اند یا خیر.

فراموش نکنید که سه مورد عنوان‌شده، تنها بخش کوچکی از کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی هستند. اگر بخواهیم برخی دیگر از کاربردهای این پروژه را نام ببریم، می‌توانیم به امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)، بازی‌ها، توکن‌های غیرمثلی (NFTها)، حق مالکیت آثار و پرداخت‌های خرد و کلان اشاره کنیم.

عملکرد شبکه چین لینک

آیا چین لینک غیرمتمرکز است؟

بله، چین لینک شبکه‌ای غیرمتمرکز است. همه افراد در صورت تمایل می‌توانند به یک نود یا همان اوراکل در شبکه چین لینک تبدیل شوند.

البته سیستم اعتبارسنجی اوراکل‌ها در چین لینک بسیار دقیق است. هر نود در شبکه چین لینک، هویت و اعتباری دارد که میزان قابل‌اعتماد بودن آن را نمایش می‌دهد. در قسمت قبل گفتیم که نودهای شبکه چین لینک، باید ابتدا مقداری توکن لینک را در این شبکه سهام‌گذاری کنند.

در صورتی که این نودها اطلاعات نادرست و گمراه‌‌کننده‌ای را وارد سیستم کنند، بخشی از این توکن‌ها را به‌عنوان جریمه از دست خواهند داد. این کار باعث می‌شود تا در عین حفظ ماهیت غیرمتمرکز شبکه، از ورود اطلاعات نادرست و غیرقابل‌اعتماد جلوگیری شود. بد نیست بدانید که پاداش نودهای درست‌کار نیز در قالب توکن‌های لینک پرداخت می‌شود.

چگونه می‌توان به نود شبکه چین لینک تبدیل شد؟

در قسمت قبل گفتیم که هر شخص یا گروهی در صورت تمایل، می‌تواند نود شبکه چین لینک را راه‌اندازی کند؛ اما حقیقت این است که راه‌اندازی نود چین لینک کار چندان راحتی نیست. به‌بیان دیگر، محدودیتی برای اجرای نود چین لینک وجود ندارد؛ اما انجام این کار تخصصی را می‌طلبد که ممکن است همه از پس آن برنیایند.

یکی از بزرگ‌ترین دشواری‌هایی که نودهای شبکه چین لینک با آن روبه‌رو هستند، کنترل‌کردن مداوم وضعیت نود است. همان طور که چندبار اشاره کردیم، اعتبار نود در شبکه چین لینک بسیار مهم است. برای این که نود شما انتخاب شود و پاداش دریافت کند، باید بتوانید اعتبار آن را به دیگران ثابت کنید. در غیر این صورت، هیچ سودی عایدتان نمی‌شود و تنها وقت خود را هدر می‌کنید.

یکی از معیارهایی که قابل‌اعتماد بودن نود شما را نمایش می‌دهد، مقدار توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده است. هرچه توکن‌های بیشتری استیک کنید، اعتبار نود شما بیشتر است؛ اما علاوه بر سهام‌گذاری، عوامل تأثیرگذار دیگری نیز وجود دارند. شما باید وضعیت پایگاه داده و اتصالات API را به‌طور مداوم کنترل کنید. همچنین هرچه مدت‌زمان فعال بودن (آپتایم) سرور شما بیشتر باشد، اعتبار بیشتری کسب خواهید کرد. آن طور که در وایت پیپر چین لینک عنوان شده، به‌جز ارزش توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده، نودهای چین لینک طبق معیارهای زیر ارزیابی و اعتبارسنجی می‌شوند:

تعداد درخواست‌هایی که به آنها محول شده

تعداد درخواست‌هایی که پذیرفته‌اند

تعداد درخواست‌هایی که به‌‌درستی انجام داده‌اند

میانگین زمان پاسخ‌دهی آنها

مجموع جریمه‌های آنها

فراموش نکنید که یکی از ویژگی‌های بلاک چین، شفافیت آن است. اگر نود شما نتواند در زمان لازم، وظایف خود را انجام دهد و یا اطلاعات نادرست را وارد شبکه کند، همه این مسئله را (از طریق سایت‌هایی مانند market.link که پیش‌تر معرفی کردیم) خواهند فهمید. در این صورت، دیگر دلیلی وجود ندارد که به آن اعتماد و یا آن را انتخاب کنند.

چین لینک چطور کار می‌کند؟

چین لینک شبکه‌ای غیرمتمرکز و متشکل از نودها (کامپیوترهایی) است که اطلاعات را از منابع برون‌زنجیره‌ای به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند. در واقع، در شبکه چین لینک هر نود یک اوراکل جداگانه است. تعداد زیاد و تنوع بالای اوراکل‌ها (نودها) در چین لینک باعث می‌شود تا بتوان به پاسخ‌های ارائه‌شده توسط اکثریت آنها اعتماد کرد.

همچنین وظیفه ارائه اطلاعات به‌عهده یک اوراکل نیست و در صورتی که یکی از آنها در دسترس نباشد، جایگزین‌های آن به‌اندازه‌ای زیاد است که عملکرد شبکه با مشکل مواجه نشود. نودهای چین لینک هم مانند همه اوراکل‌ها، میان‌افزارهایی هستند که ارتباط بین دنیای بلاک چین و اطلاعات خارجی را ممکن می‌کنند.

کل فرایند از جایی آغاز می‌شود که یک قرارداد هوشمند، درخواست اطلاعات می‌کند. این قرارداد هوشمند درخواست خود را در قالب قرارداد دیگری که «قرارداد درخواست» (Requesting Contract) نام دارد در شبکه منتشر می‌کند.

شبکه چین لینک این درخواست را تأیید می‌کند و قرارداد دیگری را به نام «قرارداد توافق‌نامه سطح خدمات» (Service Level Agreement) ایجاد می‌کند. قرارداد توافق‌نامه سطح خدمات از سه قرارداد زیرمجموعه و کوچک‌تر تشکیل می‌شود که از این قرار هستند:

قرارداد اعتبار (reputation contract)

این قرارداد سوابق نودها (که در اینجا نقش همان اوراکل‌ها را ایفا می‌کنند) را می‌سنجد، اعتبار و عملکرد آنها در گذشته را ارزیابی می‌کند و نودهایی را که قابل‌اعتماد نیستند یا سابقه خوبی ندارند حذف می‌کند. البته خود ایجادکننده قرارداد می‌تواند معیارهایی را برای انتخاب اوراکل‌ها تعیین کند. همچنین برای سهولت کار، فهرستی از نودهای قابل‌اعتماد در اختیار ایجادکننده قرارداد قرار می‌گیرد. می‌توانید این لیست و وضعیت عملکرد هر نود را در سایت‌هایی مانند market.link مشاهده کنید.

همه نودها باید مبلغ اولیه‌ای را در قالب توکن لینک (LINK) در شبکه سهام‌گذاری کنند. عملکرد شبکه چین لینک از این جهت شبیه به بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات سهام است. ارزش توکن‌های لینکی که نودها سهام‌گذاری کرده‌اند، یکی از معیارهایی است که احتمال انتخاب شدن آنها را افزایش می‌دهد. همچنین در صورتی که نودی اطلاعات اشتباه وارد سیستم کند و یا وظایف خود را به‌درستی انجام ندهد، بخشی از سرمایه استیک‌شده او تحت‌عنوان جریمه کسر خواهد شد.

قرارداد تطبیق سفارش (match order contract)

در این مرحله، قرارداد درخواست برای نودهای چین لینک منتشر می‌شود و نودها تمایل خود برای جمع‌آوری اطلاعات لازم را ابراز می‌کنند. سپس تعداد مشخصی از این نودها برای انجام درخواست انتخاب می‌شوند (البته این در صورتی است که خود فرستنده درخواست، مجموعه مشخصی از نودها را انتخاب نکرده باشد).

نودهای منتخب، از نرم‌افزاری به نام چین لینک کور (Chainlink Core) استفاده می‌کنند تا قرارداد درخواست را که به زبان بلاک چین و درون‌زنجیره‌ای نوشته شده است به زبانی ترجمه کنند که برای منابع برون‌زنجیره‌ای قابل‌خوانش باشد. درخواست ترجمه‌شده سپس به یک رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) هدایت می‌شود که قادر است اطلاعات را از منابع موردنظر دریافت کند.

اطلاعات جمع‌آوری‌شده دوباره به‌وسیله نرم‌افزار چین لینک کور به زبان بلاک چین ترجمه می‌شود و در درون قرارداد جمع‌آوری قرار می‌گیرد.

قرارداد جمع‌آوری (Aggregating contract)

این قرارداد پاسخ‌های همه نودها را جمع‌آوری و ارزیابی می‌کند تا به یک نتیجه واحد و قابل‌اعتماد برسد. جمع‌بندی پاسخ‌های گردآوری‌شده، یکی از بخش‌های جالب و پراهمیت در سازوکار چین لینک است.

تصور کنید که شما یک سؤال واحد را از ده نفر می‌پرسید. در این بین، هشت نفر پاسخ مشابهی را به شما ارائه می‌دهند؛ اما پاسخ دو نفر با سایرین متفاوت است. با این پیش‌فرض که شما به درستکاری و صداقت همه این افراد اعتماد داشته باشید، به‌احتمال زیاد پاسخ این هشت نفر را به‌عنوان پاسخ صحیح در نظر می‌گیرید و احتمال می‌دهید که دو نفر دیگر، اطلاعات درستی در مورد موضوع موردنظر نداشته باشند.

شبکه چین لینک دقیقاً به روشی مشابه، پاسخ‌های گردآوری‌شده را ارزیابی می‌کند. این شبکه همه پاسخ‌های ارائه‌شده را بررسی می‌کند و سپس پاسخی که بیشترین توافق در مورد آن وجود دارد را به‌عنوان پاسخ صحیح برمی‌گزیند.

بنابراین کل فرایند درون زنجیره‌ای چین لینک را می‌توان به سه مرحله «انتخاب اوراکل»، «گزارش اطلاعات» و «جمع‌بندی نتایج» تقسیم کرد.

آیا چین لینک غیرمتمرکز است؟

بله، چین لینک شبکه‌ای غیرمتمرکز است. همه افراد در صورت تمایل می‌توانند به یک نود یا همان اوراکل در شبکه چین لینک تبدیل شوند.

البته سیستم اعتبارسنجی اوراکل‌ها در چین لینک بسیار دقیق است. هر نود در شبکه چین لینک، هویت و اعتباری دارد که میزان قابل‌اعتماد بودن آن را نمایش می‌دهد. در قسمت قبل گفتیم که نودهای شبکه چین لینک، باید ابتدا مقداری توکن لینک را در این شبکه سهام‌گذاری کنند.

در صورتی که این نودها اطلاعات نادرست و گمراه‌‌کننده‌ای را وارد سیستم کنند، بخشی از این توکن‌ها را به‌عنوان جریمه از دست خواهند داد. این کار باعث می‌شود تا در عین حفظ ماهیت غیرمتمرکز شبکه، از ورود اطلاعات نادرست و غیرقابل‌اعتماد جلوگیری شود. بد نیست بدانید که پاداش نودهای درست‌کار نیز در قالب توکن‌های لینک پرداخت می‌شود.

چگونه می‌توان به نود شبکه چین لینک تبدیل شد؟

در قسمت قبل گفتیم که هر شخص یا گروهی در صورت تمایل، می‌تواند نود شبکه چین لینک را راه‌اندازی کند؛ اما حقیقت این است که راه‌اندازی نود چین لینک کار چندان راحتی نیست. به‌بیان دیگر، محدودیتی برای اجرای نود چین لینک وجود ندارد؛ اما انجام این کار تخصصی را می‌طلبد که ممکن است همه از پس آن برنیایند.

یکی از بزرگ‌ترین دشواری‌هایی که نودهای شبکه چین لینک با آن روبه‌رو هستند، کنترل‌کردن مداوم وضعیت نود است. همان طور که چندبار اشاره کردیم، اعتبار نود در شبکه چین لینک بسیار مهم است. برای این که نود شما انتخاب شود و پاداش دریافت کند، باید بتوانید اعتبار آن را به دیگران ثابت کنید. در غیر این صورت، هیچ سودی عایدتان نمی‌شود و تنها وقت خود را هدر می‌کنید.

یکی از معیارهایی که قابل‌اعتماد بودن نود شما را نمایش می‌دهد، مقدار توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده است. هرچه توکن‌های بیشتری استیک کنید، اعتبار نود شما بیشتر است؛ اما علاوه بر سهام‌گذاری، عوامل تأثیرگذار دیگری نیز وجود دارند. شما باید وضعیت پایگاه داده و اتصالات API را به‌طور مداوم کنترل کنید. همچنین هرچه مدت‌زمان فعال بودن (آپتایم) سرور شما بیشتر باشد، اعتبار بیشتری کسب خواهید کرد. آن طور که در وایت پیپر چین لینک عنوان شده، به‌جز ارزش توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده، نودهای چین لینک طبق معیارهای زیر ارزیابی و اعتبارسنجی می‌شوند:

فراموش نکنید که یکی از ویژگی‌های بلاک چین، شفافیت آن است. اگر نود شما نتواند در زمان لازم، وظایف خود را انجام دهد و یا اطلاعات نادرست را وارد شبکه کند، همه این مسئله را (از طریق سایت‌هایی مانند market.link که پیش‌تر معرفی کردیم) خواهند فهمید. در این صورت، دیگر دلیلی وجود ندارد که به آن اعتماد و یا آن را انتخاب کنند.

با همه این تفاسیر اگر همچنان تمایل دارید که نود شبکه چین لینک را راه‌اندازی کنید، می‌توانید از راهنمای جامعی که وب‌سایت رسمی چین لینک منتشر کرده استفاده کنید. در این راهنما عنوان شده که برای این کار، به دستگاهی با حداقل ۱۰ گیگ حافظه و ۲ گیگ رم نیاز خواهید داشت. همچنین پس از راه‌اندازی نود، برای کنترل وضعیت آن می‌توانید از سایت‌هایی مانند datadog و pagerduty کمک بگیرید.

جمع‌بندی

اگر شما هم از تنوع و تعدد هزاران پروژه بلاک چینی فعال خسته و سردرگم شده‌اید و در ارزیابی برترین پروژه‌ها دچار مشکل هستید، بهتر است یک اصل مهم را به‌خاطر بسپارید:

ابزار‌های اساسی، همیشه مورد نیازند.

در هر بازاری ممکن است شرایطی پیش آید که مردم از روندهای موقتی خسته و دل‌زده شوند. ممکن است یک روز روند بیت کوین مورد توجه باشد، روز بعد پروژه‌های دیفای و روز بعد NFTها. اما چیزی که همیشه موردتقاضا باقی می‌ماند، ابزارها هستند. چین لینک ابزاری است که به‌دلیل کاربرد بنیادین، خاص و متفاوتش، همیشه به آن نیاز خواهیم داشت. این تقاضا در بلندمدت و با توسعه کاربردهای بلاک چین، بیش از پیش تقویت خواهد شد.

امروزه با توسعه روزافزون پلتفرم‌های قرارداد هوشمند، اوراکل‌های زیادی به جمع پروژه‌های بلاک چینی پیوسته‌اند. از جمله این اوراکل‌ها می‌توان به ریزر نتورک (Razor Network)، مدیفای (Modefi)، آمبرلا نتورک (Umbrella Network)، API۳، بری دیتا (Berry Data) و بند پروتکل (Band protocol) اشاره کرد. در این میان شاید جدی‌ترین رقیب چین لینک، پروژه بند پروتکل باشد که بر بستر بلاک چین نسل سوم کازماس (Cosmos) ایجاد شده و یکی از مزایای اصلی آن، برخورداری از قابلیت تعامل پذیری میان بلاک چین‌هاست.

با این حال، پیشرفت‌های چشمگیر چین لینک و جذب سرمایه عظیم آن در سال‌های اخیر، توسعه‌دهندگان و کاربران را متقاعد کرده است که همچنان به حمایت از این پروژه ادامه دهند و منتظر روزهای درخشان‌تر در آینده باشند. آنچه مسلم است، اینکه پتانسیل چین لینک محدود به دستاوردهای فعلی آن نیست و با پذیرش بیشتر فناوری بلاک چین (و عملکرد صحیح مدیران چین لینک)، این پروژه نیز به رشد خود ادامه خواهد داد