ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال (Cryptocurrency) شکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری ایجاد شده است. بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهرهمند شدن از ویژگیهای اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک چین استفاده میکنند. ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به این معنی است که هیچ نهاد، گروه یا سازمانی آنها را کنترل نمیکند.
ارز دیجیتال چیست؟
از دید بسیاری بیت کوین اولین ارز دیجیتال حقیقی یا رمز ارزی است که ایده آن سال ۲۰۰۸ در وایتپیپر بیت کوین منتشر و اولین سکههای آن در سال ۲۰۰۹ استخراج شد؛ هرچند پیش از بیت کوین نیز تلاش های زیادی برای ساخت یک ارز دیجیتال صورت گرفته بود.
ایده شکلگیری ارزهای دیجیتال از دو مشکل بزرگ «اعتماد به شخص ثالث» و «دوبار خرج کردن» ریشه میگیرد.
هنگامی که شما از بانکها برای انتقال پول و نگهداری آن استفاده میکنید، در واقع به آن بانک اعتماد کردهاید. حتی اگر کلیتر به ماجرا نگاه کنید، اعتماد برای پیش بردن بسیاری از کارهایتان ضروری است.
مشکل دوبار خرج کردن در سیستمهای مالی که توسط سرورهای مرکزی با بررسی موجودیها حل شده بود، جلوی افراد را از خرج کردن دوبارهی مقدار مشخصی پول میگرفت. این راهکار به صورت غیرمتمرکز در بیت کوین ارائه شد و تمامی افراد با بررسی تاریخچه تراکنشها میتوانستند از تقلب کردن سایرین جلوگیری کنند.
بیت کوین به عنوان اولین پول الکترونیکی عرضه شد که توانسته بود مسئله اعتماد و دوبار خرج کردن را حل کند. دیگر نیاز نبود افراد برای انتقال و نگهداری پول به شخص، سازمان، گروه و یا بانکی اعتماد کنند.
مسئله اعتماد نیز نه تنها در انتقالات پولی، بلکه در بسیاری از امور دیگر برای انسانها به یک دردسر بزرگ تبدیل شده بود. برای همین سیستم عاری از اعتمادی که بیت کوین ارائه داده بود، در سایر فعالیتهای انسانی نیز به کار گرفته شد.
رفته رفته ارزهای دیجیتال برای حل دغدغههای متفاوتی به وجود آمدند. به عنوان نمونه اتریوم خود را بستری برای توسعه برنامههای مختلف و اجرای قرارداد های هوشمند معرفی کرد و ریپل با نگاه خوشبینانه نسبت به بانکها، بر روی تجدید ساختار ارتباطات بین بانکی و ارائه سیستم پرداختی پرسرعت و کمهزینه متمرکز شد.
امروزه توکنهای بسیاری بر روی بستر ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم، ایاس و ترون ساخته شدهاند که از قدرت بلاک چینهای اصلی برای اجرای تراکنشهایشان بهره میگیرند.
رمزارزها چگونه کار میکنند؟
رمز ارزها برای اجرای تراکنشهای خود، مدلهای مختلفی را به کار میگیرند. به عنوان نمونه بیت کوین از مدل اثبات کار استفاده میکند که طی آن استخراجکنندگان یا ماینرها تراکنشها را تایید میکنند.
این مدلهای مختلف در بلاک چینها که با نام الگوریتم های اجماع یا سازوکارهای توافق جمعی شناخته میشود، نحوه به اتفاق نظر رسیدن مشارکتکنندگان شبکه را در مورد تایید کردن یا نکردن یک تراکنش در شبکه تعیین میکنند.
تراکنش ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا (P2P) عمل میکند و براساس مدل استفاده شده، نیاز به واسطهها را از بین میبرند.
مسئولیت نظارت بر شبکه ارزهای دیجیتال و تامین امنیت آن توسط نودها تامین میشود. نودها در شبکههای مختلف به روشهای مختلفی انتخاب میشوند. برای مثال در بیت کوین، استخراجکنندگان یا ماینرها هستند که این مسئولیت را بر عهده دارند، در ایاس و ترون درباره انتخاب این نودها رایگیری میشود و در شبکههای اثبات سهام، هر کسی که بخشی از سکههایش را در شبکه به صورت سهام قفل کرده باشد، میتواند در مورد تراکنشها تصمیمگیری کند.